Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Odznaka Honorowa Działacza Opozycji lub Osoby Represjonowanej Złota Odznaka za Zasługi Konfederacji Polski Niepodległej Solidarność - KPN

Dokumenty dotyczące J. Jerza liczą kilkanaście tysięcy stron w kilkudziesięciu różnych jednostkach archiwalnych. Poniżej przedstawiono jedynie nieliczne wybrane, a wiele ważnych dokumentów oczekuje jeszcze na opracowanie, więc poniższa lista będzie na bieżąco aktualizowana.

Z przedstawionych dokumentów - tam gdzie było to konieczne - usunięto dane osobowe osób trzecich oraz inne informacje o charakterze prywatnym.


Wnioski i uchwały autorstwa Jacka Jerza oraz jego wystąpienia na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" (IX-X.1981)
 
Plan Stabilizacji Gospodarczej - Stenogram wystąpienia Jacka Jerza
Pełny stenogram wystąpienia Jacka Jerza na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" (7. dzień II tury Zjazdu, 2.X.1981 r., 11:05 - 11:25), w którym przedstawił założenia Planu Stabilizacji Gospodarczej i zgłosił wniosek (poniżej) o jego przyjęcie do prac w komisjach programowych. Plan Stabilizacji Gospodarczej KPN był pierwszym w PRL wolnorynkowym programem gospodarczym i planem szybkiego wyjścia z kryzysu. Stenogram wykonany z oficjalnych nagrań obrad, opublikowany przez IPN. ► Posłuchaj oryginalnego nagrania wystąpienia.
Plan Stabilizacji Gospodarczej - Stenogram wystąpienia wykonany przez SB
Stenogram wystąpienia Jacka Jerza na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" (2.X.1981 r., 11:05 - 11:25), w którym przedstawił założenia Planu Stabilizacji Gospodarczej i zgłosił wniosek (poniżej) o jego przyjęcie do prac w komisjach programowych. PSG był pierwszym w PRL wolnorynkowym programem gospodarczym i planem szybkiego wyjścia z kryzysu. Stenogram wykonany przez SB z odsłuchu nagrań obrad, zawiera kilka błędów (pominiętych lub źle zapisanych fragmentów). ► Posłuchaj oryginalnego nagrania wystąpienia.
Plan Stabilizacji Gospodarczej - treść wniosku
Plan Stabilizacji Gospodarczej to pierwszy w PRL wolnorynkowy program gospodarczy i plan szybkiego wyprowadzenia Polski z kryzysu, przedstawiony przez Jacka Jerza w imieniu władz KPN na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "S" (2.X.1981 r., 11:05 - 11:25). Niniejszy dokument (opatrzony podpisem J. Jerza) to zgłoszony pod obrady wniosek (z ramowym omówieniem programu) o przyjęcie PSG do prac w komisjach programowych zjazdu celem wypracowania na jego podstawie (w połączeniu z programem prof. Kurowskiego) programu gospodarczego Związku.
Wniosek o uznanie KOWzP za oficjalne agendy Związku ds. Praworządności
Pierwsza, odręczna wersja wniosku o uznanie Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania za agendy NSZZ "Solidarność" ds. Praworządności. Autorem wniosku był Jacek Jerz (jest on napisany jego ręką), został przez niego zgłoszony na II turze zjazdu w dniu 2.X.1981 r. Na podstawie tego i analogicznych wniosków innych regionów Zjazd podjął uchwałę o uznaniu KOWzP za oficjalne agendy NSZZ "Solidarność". Uchwałę opublikowano w "Tygodniku Solidarność" nr 30/1981 str. 11. ► Posłuchaj nagrania jednego z wystąpień J. Jerza w dyskusji programowej Zjazdu nt. Praworządności
Uchwała Zjazdu w sprawie Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania
Na wniosek Jacka Jerza (patrz wyżej) i analogiczne wnioski innych regionów I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność" podjął uchwałę o uznaniu Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania za swoje oficjalne agendy ds. Praworządności i otoczył je swoją ochroną. W uchwale zobowiązano KOWzP do opracowania regulaminów działania (podlegających zatwierdzeniu przez KK) na Krajowym Zjeździe KOWzP (który został zorganizowany przez Jacka Jerza w Radomiu w dniach 21-22.11.1981 r). Prezentowany tekst uchwały został wydrukowany w Tygodniku Solidarność nr 30/1981, str. 11.
Uchwała Zjazdu w sprawie KSS "KOR"
Na I Krajowym Zjeździe Delegatów Region Ziemia Radomska zgłosił projekt uchwały wyrażającej podziękowanie dla KSS "KOR" za ich działalność i zasługi po wydarzeniach radomskiego Czerwca '76, a jednocześnie wzywającej to ugrupowanie do samorozwiązania się gdyż ich rolę i zadania przejął legalny i masowy ruch "Solidarności". Uchwała została przyjęta większością głosów przez Zjazd, w wyniku czego KSS "KOR" w tym samym dniu ogłosił zakończenie działalności. Autorami uchwały byli Jacek Jerz i Andrzej Sobieraj (który zgłosił ją w imieniu Regionu Ziemia Radomska).
Prezentacja kandydatury Jacka Jerza w wyborach do Komisji Krajowej
Stenogram wystąpienia Jacka Jerza - prezentacji kandydatury w wyborach do Komisji Krajowej na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność". SB udało się zablokować jego wybór do KK (zainspirowano wysunięcie kolejnych kandydatur z regionu co rozbiło głosy), jednak Jerz mimo to zyskał prawo udziału w pracach Komisji Krajowej (z prawem głosu) jako reprezentant władz krajowych Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, uznanego przez Zjazd za agendę Związku. Stenogram wykonany przez SB z podsłuchu obrad. ► Posłuchaj oryginalnego nagrania wystąpienia.
Wystąpienie Jacka Jerza w dyskusji programowej Zjazdu
Stenogram z wystąpienia Jacka Jerza na I Krajowym Zjeździe Delegatów (7 dzień II tury obrad, 2.X.1981 r., dyskusja programowa, sekcja III) na temat praworządności, środków masowego przekazu, stosunku Związku do innych organizacji politycznych oraz problemu więźniów politycznych - były to te zagadnienia, w których Jacek Jerz brał aktywny udział w pracach Zjazdu, m.in. wpółtworzył uchwałę Zjazdu ws. więźniów politycznych oraz uchwałę ws. uznania KOWzP za oficjalne agendy NSZZ "Solidarność". ► Posłuchaj oryginalnego nagrania wystąpienia.


Stenogramy z przemówień i publicznych wystąpień Jacka Jerza
 
Przemówienie Jacka Jerza w 63. rocznicę odzyskania Niepodległości
Stenogram z przemówienia J. Jerza na radomskim Rynku w dniu 11.11.1981 r. podczas wielotysięcznej manifestacji NSZZ "S", KPN i KOWzP z okazji 63. rocznicy odzyskania Niepodległości. Stenogram wykonany przez SB z nagrań. Za wygłoszenie tego przemówienia przeciw J. Jerzowi wszczęto śledztwo i przedstawiono zarzuty z art. 270, 271 i 273 kk, tj. o przestępstwa lżenia i wyszydzania naczelnych organów PRL oraz rozpowszechniania fałszywych wiadomości mogących wyrządzić poważną szkodę interesom PRL. ► Posłuchaj oryginalnego nagrania przemówienia.
Przemówienie Jacka Jerza w 10. rocznicę wydarzeń Grudnia '70
Stenogram z przemówienia J. Jerza pod pomnikiem Dionizego Czachowskiego w Radomiu podczas manifestacji NSZZ "Solidarność" w dniu 16.12.1980 r. w 10. rocznicę masakry robotniczej na Wybrzeżu. Po przeprowadzonej miesiąc wcześniej manifestacji w 62. rocznicę odzyskania Niepodległości była to druga wielka manifestacja na Ziemi Radomskiej. Stenogram wykonany przez SB z nagrania demonstracji, przekazany do Biura Śledczego MSW i Prokuratury Wojewódzkiej, zapoczątkował inwigilację J. Jerza na szczeblu kierownictwa MSW.
Przemówienie Jacka Jerza w Radomskiej Wytwórni Telefonów (RWT)
Na spotkaniu z załogą Radomskiej Wytwórni Telefonów (RWT) w dniu 25.08.1981 r., jako przedstawiciel KPN i KOWzP, Jacek Jerz wygłosił przemówienie na temat sytuacji gospodarczej i politycznej kraju. Załączony dokument to stenogram wystąpienia wykonany przez SB z podsłuchu sali lub nagrania magnetofonowego (z tego powodu niektórych fragmentów wypowiedzi brakuje lub zostały one przekręcone).


Inicjatywy społeczne, patriotyczne i historyczne
 
Inicjatywa odbudowy Grobu Nieznanego Żołnierza
W 1981 r. Jacek Jerz rozpoczął działania mające na celu odbudowę Grobu Nieznanego Żołnierza (przed wojną stał przed radomskim kościołem garnizonowym a w 1940 r. został zburzony przez hitlerowców). Rozpoczął także poszukiwania oryginalnej płyty pomnika, ukrytej po jego demontażu. Idea odbudowy tego pomnika (kultywowana przez reaktywowaną w połowie lat '80 radomską KPN) doczekała się realizacji w 1995 r., a kilka lat później odnaleziono oryginalną płytę (jest obecnie przechowywana w radomskim muzeum im. J. Malczewskiego).
Ustawienie krzyża brzozowego w hołdzie ofiarom Katynia
Jacek Jerz był inicjatorem ustawienia w głównej alei radomskiego cmentarza rzymskokatolickiego krzyża katyńskiego. Krzyż ustawiono 1.11.1981 r., a radomianie natychmiast zaczęli zapalać pod nim tysiące zniczy, dzięki czemu władze nie ośmieliły się już go usunąć (przetrwał do końca PRL, prawdopodobnie jako jedyny w Polsce) i trwale wytyczył miejsce gdzie w latach '90 stanął Pomnik Katyński. Przedstawiony dokument (donos TW) opisuje przebieg ustawienia krzyża i zaangażowane w to osoby. Posłuchaj również wspomnień Dariusza Żytnickiego na ten temat (audycja Radia Plus).
Powołanie Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Legionisty
W trakcie uroczystych obchodów 63. rocznicy Odzyskania Niepodległości, 11.11.1981 r., na radomskim Rynku (wówczas Placu 800-lecia) w miejscu zburzonego Pomnika Czynu Legionów ustawiona została jego makieta, przed którą złożono wieńce i zapalono pochodnie. Po patriotycznym przemówieniu Jacka Jerza (patrz wyżej), ogłoszone zostało powołanie Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Legionisty i apel o jego wsparcie. Ze względu na rychłe wprowadzenie stanu wojennego, pomnik udało się odbudować dopiero w 1998 r.
Utworzenie Klubu Inteligencji Katolickiej w Radomiu
Jacek Jerz był również inicjatorem powołania w Radomiu samodzielnego Klubu Inteligencji Katolickiej (jako alternatywy dla PAX-u), wspierając tę inicjatywę z ramienia MKZ. Rozmowy prowadzone z Kościołem przez przedstawicieli MKZ pod koniec 1980 r. i na początku 1981 r. zaowocowały powołaniem autonomicznego radomskiego KIK wiosną 1981 r. Działania te zostały opisane w meldunku dziennym do gabinetu Ministra Spraw Wewnętrznych oraz w donosie tajnego współpracownika SB.
Pierwsze próby wyjaśnienia okoliczności śmierci ks. Romana Kotlarza
Meldunek do Gabinetu Ministra MSW oraz donos tajnego współpracownika SB, opisujące przygotowania do organizacji w Radomiu ogólnopolskiego zjazdu KPN, a także podjęcie z inicjatywy Jacka Jerza przez członków radomskiej KPN pierwszych prób ustalenia okoliczności śmierci ks. Romana Kotlarza (ofiary śmiertelnej radomskich wydarzeń Czerwca '76). Zobowiązano wytypowanych członków KPN do zbierania na ten temat informacji, m.in. od personelu medycznego radomskiej służby zdrowia oraz lekarzy biorących udział w sekcji zwłok księdza.


Komitet Obrony Więzionych za Przekonania (KOWzP / KOWzaP)
 
Protokół Komitetu Założycielskiego KOWzP Radom
Protokół z ukonstytuowania się Komitetu Założycielskiego Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu w dniu 26 czerwca 1981 r. (tj. nazajutrz po uroczystych obchodach 5. rocznicy wydarzeń radomskiego Czerwca '76).
Natychmiastowe rozpoczęcie inwigilacji KOWzP na szczeblu MSW
Powstanie Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania spotkało się z natychmiastowym rozpoczęciem działań mających na celu ich "rozpoznanie i neutralizację" na szczeblu władz Departamentu III MSW. Ich działalność wzbudzała szczególne obawy MSW i spotkała się z bardzo intensywnym rozpracowaniem gdyż postrzegano je jako ośrodki wpływu na "Solidarność" ze strony radykalnych działaczy KPN.
Wybór ogólnopolskich władz KOWzP, tzw. "Siódemki"
Na Ogólnopolskim Zjeździe Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu w dniach 21-22.11.1981 r. dokonano wyboru władz krajowych, tzw. "Siódemki". Jacek Jerz wszedł w ich skład jako wiceprzewodniczący i sekretarz, a Radom został wybrany centralną siedzibą KOWzP. Przedstawiona notatka służbowa SB zawiera listę osób wybranych do "Siódemki".
Informacja służbowa o przebiegu obrad Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP
Sporządzona przez SB informacja na temat przebiegu obrad Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP w Radomiu - wybór władz krajowych (tzw. "Siódemki" - w jej skład z Radomia weszli Jacek Jerz i Zdzisław Podkowiński), najważniejsze wnioski, uchwała programowa i treści innych uchwał, w tym uchwały autorstwa Jacka Jerza. Radom został wybrany na centralną siedzibę KOWzP, zadecydowano również o zmianie nazwy na Komitet Obrony Praworządności (KOP) w celu przejęcia - w myśl uchwały I Krajowego Zjazdu NSZZ "Solidarność" - wszystkich spraw Związku z zakresu praworządności.
Stenogram przebiegu obrad Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP - dzień 1
Szczegółowe streszczenie przebiegu pierwszego dnia obrad Ogólnopolskiego Zjazdu Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu w dniu 21.11.1981 r. (wykonane przez SB z podsłuchu sali NOT), zawiera zapis pełnych wypowiedzi, głosowań, zgłoszonych i podjętych uchwał.
Stenogram przebiegu obrad Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP - dzień 2
Szczegółowe streszczenie przebiegu drugiego dnia obrad Ogólnopolskiego Zjazdu Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu w dniu 22.11.1981 r. (wykonane przez SB z podsłuchu sali NOT), zawiera zapis pełnych wypowiedzi, głosowań, zgłoszonych i podjętych uchwał.
Szyfrogram wiceministra MSW gen. Ciastonia
Szyfrogram wiceministra MSW gen. bryg. Ciastonia zlecający podjęcie wyszczególnionych w załączniku działań wobec organizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu, w tym Jacka Jerza. Na podstawie wydanych w tym szyfrogramie poleceń opracowano plan przedsięwzięć operacyjnych oraz wszczęto przeciwko J. Jerzowi dwa śledztwa, połączone następnie w jedno postępowanie karne przekazane do prowadzenia Prokuraturze Wojskowej Okręgu Warszawskiego.
Plan przedsięwzięć operacyjnych wobec ogranizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP wg szyfrogramu Wiceministra MSW Ciastonia
Plan przedsięwzięć operacyjnych i śledczych wobec organizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP w Radomiu, w tym Jacka Jerza, opracowany wg poleceń Wiceministra Spraw Wewnętrznych gen. bryg. Ciastonia nadesłanych szyfrogramem w dniu 24.11.1981 r. (patrz wyżej).
Statut, Uchwała programowa oraz Regulamin działania KOWzP
Dokumenty opracowane i przyjęte na Ogólnopolskim Zjeździe Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu: statut, uchwała programowa, regulamin działania oraz wykres struktury organizacyjnej władz Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania.
KOWzP - "Opis antypaństwowej organizacji"
Dokument SB z 1987 r. stanowiący część wykazu "antypaństwowych organizacji" działających na terenie Radomia, sporządzonego dla Biura "C" MSW, dotyczący Regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Zawiera charakterystykę działalności, listę założycieli i "ideowych przywódców", opis struktury organizacyjnej, okres działalnosci i inne dane.


Konfederacja Polski Niepodległej (KPN)
 
KPN - "Opis antypaństwowej organizacji"
Dokument SB z 1987 r., część wykazu radomskich "antypaństwowych organizacji" dla Biura "C" MSW, dotyczący Konfederacji Polski Niepodległej. Zawiera charakterystykę działalności, listę założycieli i "ideowych przywódców", opis struktury, okres działalnosci i inne dane. Liczba członków jest kilkukrotnie zaniżona (zapewne w celu wykazania skuteczności radomskiej SB w zwalczaniu środowisk opozycyjnych), błędny jest też okres działalności gdyż KPN w Radomiu została reaktywowana w 1984 r.
Przygotowania do zjazdu KPN i śledztwo w sprawie śmierci ks. Kotlarza
Meldunek do Gabinetu Ministra MSW oraz donos tajnego współpracownika SB, opisujące przygotowania do organizacji w Radomiu ogólnopolskiego zjazdu KPN, a także podjęcie z inicjatywy Jacka Jerza przez członków radomskiej KPN pierwszych prób ustalenia okoliczności śmierci ks. Romana Kotlarza (ofiary śmiertelnej radomskich wydarzeń Czerwca '76). Zobowiązano wytypowanych członków KPN do zbierania na ten temat informacji, m.in. od personelu medycznego radomskiej służby zdrowia oraz lekarzy biorących udział w sekcji zwłok księdza.
Marsz Gwiaździsty KPN i KOWzP
W 1981 r. planowano zorganizowanie Marszu Gwiaździstego (wymarszu działaczy KPN i KOWzP ze wszystkich większych miast i promienistego kierowania się ku Warszawie). Pomimo torpedowania tej inicjatywy przez L. Wałęsę, J. Jerz kontynuował przygotowania do jego przeprowadzenia w dniu 16.12.1981 r., czemu zapobiegło wprowadzenie stanu wojennego. Przedstawiony donos TW potwierdza kontynuację przygotowań i pełną determinację J. Jerza do jego przeprowadzenia.
KPN - Obchody dnia Wszystkich Świętych 1.XI.1981
W dniu Wszystkich Świętych, 1.XI.1981 r., radomska KPN przeprowadziła akcje ulotkowe i plakatowe upamiętniające ofiary Katynia oraz złożono wieńce pod byłą siedzibą Gestapo i pomnikiem II wojny światowej. Następnie w głównej alei cmentarza rzymskokatolickiego dokonano uroczystego wkopania krzyża brzozowego w hołdzie ofiarom Katynia. Krzyża tego (pod którym natychmiast radomianie rozpoczęli zapalanie tysięcy zniczy) władze nie ośmieliły się usunąć, a w jego miejscu stanął w latach '90 obecny pomnik.


Młodzieżowy Ruch Niepodległościowy (MRN)
 
Powstanie i działalność Młodzieżowego Ruchu Niepodległościowego
W listopadzie 1981 r. Jacek Jerz założył przy KPN organizację patriotyczną dla młodzieży - odpowiednik niezależnego harcerstwa - Młodzieżowy Ruch Niepodległościowy. Ta licząca kilkadziesiąt młodych osób organizacja działała także po wprowadzeniu stanu wojennego (co najmniej do połowy 1982 r.), m.in. drukując i kolportując ulotki, prasę i literaturę. W celu jej rozpracowania i rozbicia wdrożono sprawy operacyjnego rozpracowania "Ruch" oraz "Kolporter".


NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska
 
Protokół założycielski MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska
Protokół z zebrania delegatów tymczasowych komitetów założycielskich NSZZ "Solidarność", które odbyło się dnia 9 października 1980 r. w sali Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu. W trakcie tego zebrania ukonstytuowała się Międzyzakładowa Komisja Założycielska (MKZ) i dokonano wyboru jej tymczasowego składu (w tym J. Jerza). Formalne wybory zarządu MKZ (w których J. Jerz wybrany został wiceprzewodniczącym) odbyły się kilka tygodni później.
Pismo do Wojewody Radomskiego informujące o ukonstytuowaniu się MKZ
Pismo do Wojewody Radomskiego Romana Maćkowskiego z dnia 10.10.1980 r. informujące o ukonstytuowaniu się w Radomiu Międzyzakładowej Komisji Założycielskiej NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska i jej składzie osobowym. Jacek Jerz figuruje wśród sygnatariuszy jako reprezentant Komisji Założycielskiej w Ośrodku Obliczeniowym ZETO oraz odpowiedzialny za sprawy organizacji zebrań w MKZ.
Skład Prezydium i Zarządu Regionu MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska
Pełny skład pierwszego Zarządu Regionu i Prezydium NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska, z wyszczególnieniem funkcji i obowiązków. Formalne wybory Zarządu odbyły się kilka tygodni po ukonstytuowaniu się MKZ. J. Jerz zrezygnował z kandydowania na proponowane mu wówczas stanowisko Przewodniczącego MKZ na rzecz A. Sobieraja, a na jego prośbę zgodził się przyjąć funkcję Wiceprzewodniczącego, co zostalo jednogłośnie potwierdzone w głosowaniu.
Porozumienie MKZ z Wojewodą Radomskim
Porozumienie MKZ NSZZ "Solidarność" z Wojewodą Radomskim R. Maćkowskim zawarte w trakcie strajku okupacyjnego w budynku WRZZ w dniu 27 listopada 1980 r. w zakresie spełnienia części postulatów Komisji Strajkowej MKZ, m.in. dostępu do miejskiego radiowęzła, dalekopisu i poligrafii oraz przywrócenia do pracy zwolnionych działaczy "Solidarności".
Powstanie NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych
Jacek Jerz był jednym z inicjatorów powstania NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych Ziemi Radomskiej. W dniu 4.01.1981 r. zorganizował i przeprowadził zebranie założycielskie rolniczej "Solidarności", doprowadził również do uzyskania przez radomską NSZZ "S" RI lokalu na działalność przy ul. Malczewskiego (uprzednio zwolnionego przez radomską "Solidarność" po przejęciu poprzez strajk okupacyjny budynku WRZZ na nową siedzibę).
List otwarty do Sejmu PRL ws. gotowości strajkowej
List otwarty Zarządu Regionu MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska z dnia 6.03.1981 r. dotyczący uchylania się władz lokalnych od realizacji postulatów i informujący o zamiarze podjęcia przygotowań do ogłoszenia gotowości strajkowej w regionie.
Postulat przekazania nowych budynków KWMO dla służby zdrowia
J. Jerz był głównym inicjatorem postulatu przekazania nowo budowanego kompleksu budynków Komendy Wojewódzkiej MO dla znajdującej się w zapaści radomskiej służby zdrowia. Po wydarzeniach Czerwca '76, w ramach "karania" Radomia za ten protest obcięto wszelkie inwestycje i dotacje co doprowadziło radomską służbę zdrowia do ruiny. Przekazanie jej tego kompleksu budynków zapewniłoby bazę lokalową dla szpitala zespolonego.
Odezwa w sprawie nowych budynków KW MO w Radomiu
Odezwa (zredagowana i podpisana przez Jacka Jerza w imieniu MKZ) do instytucji, związków branżowych i zakładów pracy Radomia wzywająca do wsparcia dążeń mających na celu pozyskanie nowo budowanego potężnego kompleksu budynków KW MO dla radomskiej służby zdrowia i innych instytucji pożytku publicznego.
Komunikat w sprawie szkalujących ulotek, żądanie usunięcia Prokopiaka i innych winnych wydarzeń radomskiego Czerwca '76
Komunikat MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska wydany w związku ze zmasowaną anonimową akcją ulotkową PZPR i SB szkalującą działaczy MKZ. Komunikat zawiera również żądania ustąpienia z funkcji I Sekretarza KW PZPR Prokopiaka oraz pozostałych osób winnych wydarzeń Czerwca '76 (m.in. Komendanta MO Mozgawy i Wojewody Maćkowskiego) - J. Jerz był głównym inicjatorem tych postulatów. Wszystkie te osoby udało się usunąć ze stanowisk w połowie marca 1981 r.
Postulaty odwołania ze stanowisk Wojewody Radomskiego oraz I Sekretarza KW PZPR
Z inicjatywy J. Jerza na zjeździe delegatów NSZZ "Solidarność" przyjęto plan działań mających na celu usunięcie ze stanowisk (biorących udział w wydarzeniach Czerwca '76) Wojewody Radomskiego Maćkowskiego oraz I Sekretarza PZPR Prokopiaka. Czyniono również starania o usunięcie Komendanta Wojewódzkiego MO Mozgawy. Wszyscy oni (a także Prezydent Radomia Barszczyński) stracili swoje stanowiska w marcu 1981 r.
Postulat budowy pomnika Czerwca '76
Wśród najważniejszych postulatów radomskiej "Solidarności" była rehabilitacja ofiar i ukaranie winnych wydarzeń czerwcowych, a także zgoda na wybudowanie pomnika Czerwca '76. J. Jerz był jednym z głównych inicjatorów tych działań. Rozmowy na temat budowy pomnika z władzami Radomia prowadzono już wiosną 1981 r., a zgodę na jego postawienie ostatecznie wyegzekwowano w trakcie negocjacji z Komisją Rządową w maju 1981. W V rocznicę protestu uroczyście położono akt erekcyjny i ustawiono kamień węgielny, który stoi w tym miejscu do dzisiaj.
Komunikat Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego
Po wydarzeniach bydgoskich (ciężkim pobiciu J. Rulewskiego na sesji WRN w Bydgoszczy) radomski MKZ przekształcił się MKS (Międzyzakładowy Komitet Strajkowy), którego J. Jerz został wiceprzewodniczącym, oraz tymczasowo przeniósł swoją siedzibę do Zakładów Metalowych (największego zakładu regionu o strategicznym znaczeniu). Ogłoszona została gotowość strajkowa i rozpoczęto przygotowania do strajku generalnego.
Meldunki operacyjne w ramach SOR "Megafon"
Z inicjatywy J. Jerza Zarząd radomskiej "Solidarności" zainstalował na budynku siedziby sprzęt nagłaśniający i prowadził regularne odczyty komunikatów, co pozwoliło na stałe i bezpośrednie informowanie mieszkańców Radomia o bieżącej sytuacji i podejmowanych działaniach, z pominięciem cenzury. SB objęła to Sprawą Operacyjnego Rozpracowania "Megafon", później włączoną do SOR "Sezam".
Stenogram wywiadu wyemitowanego 15.01.1981 r. w TVP
Stenogram (wykonany przez SB z odsłuchu nagrania) wywiadu dla TVP na temat winnych wydarzeń Czerwca '76 i postulatów radomskiej Solidarności, przeprowadzonego z I Sekretarzem KW PZPR Prokopiakiem, Wojewodą Radomskim Maćkowskim (których ustąpienia domagała się "Solidarność") oraz członkami Prezydium Zarządu MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska - J. Jerzem i A. Sobierajem. Pierwsze 13 stron stenogramu zajmują wypowiedzi Prokopiaka i Maćkowskiego (odżegnujących się od odpowiedzialności), zaś wypowiedzi J. Jerza i A. Sobieraja rozpoczynają się od strony 14.
Notatki służbowe na temat wystąpień J. Jerza na zebraniach
Notatki służbowe SB na temat wystąpień J. Jerza na zebraniach członków NSZZ "Solidarność" (m.in. w Zakładach Metalowych im. Waltera w Radomiu w dniu 26.03.1981 r. oraz na zebraniu plenarnym MKR Ziemia Radomska) na temat aktualnej sytuacji w kraju, wydarzeń w Bydgoszczy oraz represji ze strony MO przeciwko działaczom związku. Notatkom towarzyszy wniosek do Prokuratury o wszczęcie postępowania, postawienie zarzutów z art. 133, 178, 270 i 271 k.k. oraz tymczasowy areszt.
Przygotowania do rozmów z Komisją Rządową (IV-XI.1981)
J. Jerz nadzorował i realizował całosć przygotowań do rozmów z Komisją Rządową (toczących się w Radomiu od kwietnia do listopada 1981 r. w celu realizacji postulatów radomskich), a następnie aktywnie uczestniczył w ich prowadzeniu. Brał także udział (i odgrywał główną rolę) w rozmowach radomskiej "Solidarności" z wicepremierem Rakowskim.
Wyniki wyborów do Komisji Rewizyjnej MKR
Wyniki wyborów przeprowadzonych na Walnym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska w dniu 13.06.1981 r. do Komisji Rewizyjnej Zarządu Regionu MKR. Jednocześnie odbyły się wybory delegatów Ziemi Radomskiej na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność", w których J. Jerz uzyskał mandat.
Radomski Serwis Informacyjny RSI - Wydanie Zjazdowe
Specjalne wydanie "zjazdowe" Radomskiego Serwisu Informacyjnego RSI związane z I Krajowym Zjazdem Delegatów NSZZ "Solidarność" w Gdańsku-Oliwie. Zawiera biogramy delegatów z Ziemi Radomskiej, w tym Jacka Jerza, oraz informacje z pierwszych dni zjazdu.
Informator MSW o delegatach na I KZD NSZZ "Solidarność"
Wydany przez Biuro "C" MSW informator o delegatach na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność" w Gdańsku-Oliwie. Karta dotycząca J. Jerza.


Inwigilacja, represje, przesłuchania, postępowania karne
 
Pierwsza decyzja o aresztowaniu - listopad 1980
Pierwsza decyzja typująca J. Jerza do aresztowania (nie używano jeszcze wówczas pojęcia "internowanie") - z listopada 1980 r., a więc zaledwie po niecałych dwóch miesiącach działalności MKZ NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska. Ze względu na siłę radomskiej "Solidarności" już w tym okresie, odstąpiono jednak wówczas od aresztowania członków władz związku, a skupiono się na inwigilacji, prowokacjach i wykorzystaniu agentury do prób eliminacji z zarządu związku osób o radykalnych i niepodległościowych dążeniach.
Typowanie do internowania oraz ponownego internowania na wypadek W i PZ
Formularz typujący J. Jerza do internowania, sporządzony już 14 lutego 1981 r., tj. 10 miesięcy przed wprowadzeniem stanu wojennego. Na drugiej karcie, już w trakcie internowania, dokonano zapisu aktualizacyjnego o konieczności jego ponownego internowania na wypadek każdego "ponownego zagrożenia" (PZ) i wojny (W). Równolegle z typowaniem wypełniono niedatowane nakazy internowania oraz decyzje o zatrzymaniu i doprowadzeniu, czekające w gotowości do użycia już od lutego 1981 r.
Szyfrogram Wiceministra MSW gen. Ciastonia
Szyfrogram Wiceministra Spraw Wewnętrznych gen. bryg. Ciastonia zlecający podjęcie wyszczególnionych w załączniku działań wobec organizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania w Radomiu, w tym wszczęcie wobec J. Jerza postępowań karnych i przedstawienia mu zarzutów z art. 278 § 3 kk.
Plan przedsięwzięć wobec ogranizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP wg rozkazu Wiceministra MSW Ciastonia
Plan przedsięwzięć operacyjnych i śledczych wobec organizatorów Ogólnopolskiego Zjazdu KOWzP w Radomiu, w tym J. Jerza, opracowany wg rozkazu Wiceministra Spraw Wewnętrznych gen. bryg. Ciastonia nadesłanego szyfrogramem w dniu 24.11.1981 r. (patrz wyżej).
Wielokrotny montaż podsłuchów pokojowych
W mieszkaniu J. Jerza oprócz istniejącego już podsłuchu telefonicznego (PT) zainstalowano podsłuchy pokojowe (PP). Dokumentacja zawiera wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych, zgodę MSW na instalację, plan operacyjny montażu kolejnego podsłuchu oraz wniosek o przedłużenie jego eksploatacji. Przy każdym tajnym najściu w celu montażu podsłuchów demolowano mieszkanie (np. pomazano od wewnątrz drzwi wejściowe czerwoną substancją przypominającą krew) - prawdopodobnie w celu zastraszania lub odwrócenia uwagi od miejsca instalacji podsłuchów.
Tajne najścia i włamania do mieszkania
Oprócz tajnych najść mieszkania w celu instalacji podsłuchów (w trakcie których mieszkanie kilkakrotnie celowo zdewastowano, być może w celu odwrócenia uwagi od miejsc ich instalacji lub w celu zastraszania), włamano się do niego również w poszukiwaniu ukrytego archiwum dokumentacji NSZZ 'Solidarność' i KPN. Archiwum nie odnaleziono gdyż kilka tygodni wcześniej odebrała je i wywiozła do Warszawy Maria Moczulska.
Informacja o wszczęciu śledztwa w sprawie "antypaństwowej działalności"
Pismo Naczelnika Wydziału Śledczego KWMO w Radomiu do Naczelnika Wydziału III SB informujące o wszczęciu przez Prokuraturę Wojewódzką w Radomiu śledztwa przeciwko Jackowi Jerzowi w sprawie "antypaństwowej działalności" i zlecające opracowanie planu operacyjnego. Śledztwo to zostało wszczęte z polecenia wiceministra Ciastonia przekazanego szyfrogramem przesłanym do radomskiej SB po Ogólnopolskim Zjeździe KOWzP.
Postanowienia o wszczęciu śledztw
Postanowienia o wszczęciu śledztw prokuratorskich ws. "kierowania nielegalnymi organizacjami KPN i KOWzP" oraz "lżenia i wyszydzania naczelnych organów PRL oraz rozpowszechniania fałszywych informacji na szkodę PRL". Śledztwa wszczęto w listopadzie 1981 r. i co prawda pod koniec grudnia 1981 r. zawieszono na podstawie przepisów dekretu o stanie wojennym, lecz już styczniu 1982 r. oba zostały wznowione, aby w przypadku ewentualnej konieczności zwolnienia internowanych zapewnić podstawy do dalszego odosobnienia.
Postanowienie o przedstawieniu zarzutów ws. "antypaństwowej działalności"
Odpis (wykonany przez funkcjonariusza SB na potrzeby włączenia do akt SB) postanowienia o przedstawieniu Jackowi Jerzowi zarzutów ws. "antypaństwowej działalności" w Komitecie Obrony Więzionych za Przekonania, tj. o przestępstwo z art. 278 § 3 kodeksu karnego PRL.
Postanowienie Prokuratury Wojewódzkiej w Radomiu o połączeniu spraw
Postanowienie o połączeniu spraw dot. "kierowniczej funkcji w przestępczej działalności KPN i KOWzP" oraz "wyszydzania i lżenia naczelnych organów PRL" i przekazania ich Prokuraturze Wojskowej Okręgu Warszawskiego. W sprawach tych J. Jerzowi postawiono zarzuty: zbrodni próby obalenia przemocą ustroju PRL, przestępstw publicznego lżenia ustroju i naczelnych organów PRL, rozpowszechniania fałszywych informacji na szkodę PRL, oraz poważnego narażenia spokoju, ładu i porządku publicznego.
Połączenie spraw i przekazanie do Prokuratury Wojskowej Okręgu Warszawskiego
Postanowienie o połączeniu spraw i przekazaniu ich do prowadzenia Prokuraturze Wojskowej Okręgu Warszawskiego z polecenia Prokuratury Generalnej. W sprawach tych J. Jerzowi postawiono zarzuty: zbrodni próby obalenia przemocą ustroju PRL, przestępstw publicznego lżenia ustroju i naczelnych organów PRL, rozpowszechniania fałszywych informacji na szkodę PRL, oraz poważnego narażenia spokoju, ładu i porządku publicznego.
Postanowienie Prokuratury Wojskowej Okręgu Warszawskiego
Postanowienie o przejęciu do dalszego prowadzenia i połączeniu spraw dot. "kierowniczej funkcji w przestęczej działalności KPN i KOWzP". W sprawach tych J. Jerzowi postawiono zarzuty: zbrodni próby obalenia przemocą ustroju PRL, przestępstw publicznego lżenia ustroju i naczelnych organów PRL, rozpowszechniania fałszywych informacji na szkodę PRL, oraz poważnego narażenia spokoju, ładu i porządku publicznego.
Protokół przesłuchania ws. działalności KOWzP
Protokół przesłuchania Jacka Jerza w ramach śledztwa dotyczącego sprawowania kierowniczej funkcji w "działalności nielegalnej organizacji" Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Decyzją Prokuratury Generalnej śledztwo przejęła Prokuratura Wojskowa Okręgu Warszawskiego.
Wykaz dowodów rzeczowych "zabezpieczonych" w trakcie przeszukania
Wykaz "dowodów rzeczowych" zarekwirowanych w trakcie jednej z rewizji w mieszkaniu Jacka Jerza. Przeszukanie miało miejsce bezpośrednio po Ogólnopolskim Zjeździe Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Wywieziono wówczas dwa samochody pełne zarekwirowanych przedmiotów, z których wielu nie ujęto w protokole.
Plan Przedsięwzięć Operacyjnych w S.O.R. krypt. "Kolec"
Plan jednego z licznych przedsięwzięć operacyjnych prowadzonych równolegle przeciwko J. Jerzowi, z wykorzystaniem sieci tajnych współpracowników, podsłuchów telefonicznych, podsłuchów pokojowych, agentury w zakładach pracy, obserwacji zewnętrznej (śledzenia), perlustracji korespondencji, tajnych przeszukań i rewizji, prowokacji, anonimowych działań w celu kompromitacji, nękania rodziny. Równolegle realizowano kilka analogicznych planów w innych prowadzonych jednocześnie sprawach, m.in. SOR "Obrońcy".
Wyrzucenie z pracy i zakaz zatrudnienia gdziekolwiek indziej
W trakcie internowania, wbrew przepisom stanu wojennego, z polecenia SB J. Jerz został zwolniony z pracy pod pretekstem rzekomej likwidacji filii ZETO w Radomiu i zaprzestano wypłacać wynagrodzenie oraz wydawać kartki żywnościowe. Chociaż w grudniu 1982 r. Sąd Pracy uznał nielegalność zwolnienia i nakazał przywrócenie do pracy, już następnego dnia ponownie ją wymówiono (z miesięcznym okresem wypowiedzenia i oddelegowaniem na ten okres do Kielc). Jednocześnie SB zabroniła jego zatrudnienia po powrocie z internowania w jakimkolwiek innym zakładzie pracy. Poszukującemu nowej pracy w styczniu 1983 r. J. Jerzowi odmówiono zatrudnienia we wszystkich radomskich przedsiębiorstwach.
Opinia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Notatka służbowa - opinia inspektora Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na temat Jacka Jerza opracowana dla MSW w dniu 9.01.1983 r., tj. 3 tygodnie przed jego śmiercią.


Inwigilacja przez STASI i HA II (HauptAbteilung II - kontrwywiad Niemieckiej Republiki Demokratycznej)
 
Karty ewidencyjne akt STASI i HA II zachowane w archiwach BStU
W archiwach niemieckiego urzędu BStU zachowały się karty ewidencyjne akt Służby Bezpieczeństwa NRD oraz HA II (Hauptabteilung II - wywiad/kontrwywiad NRD) dotyczące działań operacyjnych wobec Jacka Jerza. Na chwilę obecną nie udało się jeszcze uzyskać dostępu do samych akt, więc szczegóły prowadzonych działań (i ich ewentualnego związku ze śmiercią J. Jerza) pozostają nieznane. HA II posiadało w Polsce własne grupy operacyjne, zajmujące się od 1981 r. zwalczaniem działaczy "Solidarności" uważanych za najwyższe zagrożenie (patrz leksykon BStU).


Internowanie
 
Decyzje o internowaniu oraz nakazy zatrzymania i doprowadzenia
Cztery różne decyzje o internowaniu oraz trzy różne nakazy zatrzymania i doprowadzenia - większość z nich niedatowana, niektóre podpisane jeszcze przez Komendanta Wojewódzkiego MO odwołanego ze stanowiska w marcu 1981 r., a więc wystawione wiele miesięcy przed wprowadzeniem stanu wojennego i oczekujące w gotowości do użycia. Dokument zawiera również decyzję o uchyleniu internowania z dnia 18.12.1982 r.
Wykaz internowanych zakwalifikowanych jako niepezbieczni
Wykaz osób przeznaczonych do internowania zakwalifikowanych jako niebezpieczni, wymagający wzmocnionych ekip zatrzymujących - Jacek Jerz umieszczony został na pierwszej pozycji tej listy jako najbardziej "niebezpieczny". Jego zatrzymania dokonała największa, około 10-osobowa grupa, jeszcze przed północą z 12 na 13 grudnia 1981 r. Zdemolowano drzwi wejściowe, po czym J. Jerza brutalnie pobito, a następnie wywieziono w środku nocy do lasu (patrz niżej).
Pobicia przy zatrzymaniu do internowania
Już podczas zatrzymania do internowania (przed północą z 12 na 13 grudnia 1981 r.) J. Jerz został dotkliwie pobity w domu, gdzie po sforsowaniu łomami i kopniakami drzwi uderzano jego głową o ściany pozostawiając na nich krwawe ślady. Bezpośrednio potem został wywieziony w środku nocy do lasu przy drodze na Kozienice, gdzie próbowano wywlec go z samochodu (być może w celu upozorowania próby ucieczki) a następnie ponownie pobito. W karcie zdrowia internowanego dokonano dzień później lakonicznego wpisu o "zasinieniu oczodołu i obrzęku wargi".
Pobicie przy zatrzymaniu i wywiezienie do lasu
W trakcie zatrzymania do internowania J. Jerz został dotkliwie pobity (m.in. uderzano jego głową o ścianę) a następnie wywieziony w środku nocy do lasu gdzie próbowano wyciągnąć go z samochodu, być może dla upozorowania próby ucieczki. Przedstawiony dokument to fragment uzasadnienia IPN/KŚZpNP w sprawie S66/09/Zk dotyczącej okoliczności śmierci J. Jerza, potwierdzający te ustalenia.
Akta internowanego - lista ośrodków odosobnienia
Okładki akt internowanego Jacka Jerza zawierające listę ośrodków internowania (Kielce, Radom, Kielce, Gębarzewo, Kwidzyn) i okresy odosobnienia w każdym z ośrodków. W aktach nie odnotowano ponadmiesięcznego nieznanego miejsca izolacji po zabiegu nosa w szpitalu więziennym w Bydgoszczy (szczegóły w dziale Represje). Jacek Jerz przebywał łącznie w sześciu miejscach odosobnienia przez 372 dni.
Charakterystyka dla Ministra MSW Kiszczaka
Skrajnie negatywna charakterystyka działalności i postawy J. Jerza sporządzona w marcu 1982 r. (w trakcie internowania J. Jerza w Kielcach-Piaskach) dla Ministra MSW gen. dyw. Czesława Kiszczaka. Przez cały okres internowania zainteresowanie J. Jerzem wykazywało także szereg innych osób z najwyższego kierownictwa MSW, a podobne charakterystyki (o równie negatywnej wymowie) sporządzane były również dla gen. Ciastonia, Naczelnika Biura Śledczego MSW, Departamentu III MSW, i innych.
Notatki służbowe i opinie o postawie J. Jerza w trakcie internowania
W trakcie internowania J. Jerza opracowano na jego temat kilkadziesiąt notatek służbowych i opinii - m.in. na podstawie donosów od umieszczonych w celach tajnych współpracowników, podsłuchu cel, itp. Wszystkie sporządzone opinie i notatki były skrajnie negatywne, dowodzące determinacji do podjęcia dalszej działalności natychmiast po zwolnieniu z internowania oraz podejmowania z inicjatywy J. Jerza większości akcji protestacyjnych, głodówek i wystąpień internowanych.
1,5-miesięczne przetrzymywanie w izolacji w Bydgoszczy
19.05.1982 r. J. Jerza przewieziono z Kielc do Bydgoszczy na zabieg wycięcia polipów nosa. Zabieg wykonano i leczenie ukończono jeszcze w maju, co potwierdzono wpisem w Karcie zdrowia internowanego z 31.05.1982 r. o zdolności do transportu powrotnego. Mimo to, przez kolejny miesiąc przetrzymywano go w nieznanym miejscu w izolatce, bez prowadzenia w tym czasie leczenia (brak jakichkolwiek wpisów w Karcie zdrowia aż do 1.07 gdy ponownie wpisano zdolność do transportu). Rodzinie w tym czasie odmawiano informacji o jego miejscu pobytu a całą korespondencję zatrzymywano. Możliwe, że pod pozorem leczenia podawano wówczas nieznane środki farmakologiczne, gdyż po powrocie z internowania poinformował, że miał wtedy regularne zaburzenia świadomości. Szczegóły w dziale Represje.
Relacje o ciężkim pobiciu J. Jerza w Kwidzynie
Kilka różnych relacji potwierdzających skatowanie J. Jerza w trakcie krwawej pacyfikacji ośrodka internowania w Kwidzynie (14.08.1982). Dokument zawiera opis wydarzeń i listę pobitych spisane przez internowanych jeszcze w trakcie internowania (15.09.1982), fragment książki "Kwidzyn... W niewoli brata mego" (listę osób najciężej poszkodowanych) oraz fragment wspomnień internowanego w ZK Kwidzyn działacza KPN Janusza Fatygi. Wszystkie te źródła wymieniają J. Jerza jako jednego z najdotkliwiej pobitych.
Głodówka w proteście po brutalnym skatowaniu w Kwidzynie
14.08.1982 r. w Kwidzynie miała miejsce najbrutalniejsza pacyfikacja ośrodka internowania przez ZOMO - internowanych katowano do utraty przytomności i przepuszczano przez "ścieżki zdrowia". J. Jerz był wśród najciężej pobitych. Bezpośrednio po pacyfikacji podjął dwutygodniową głodówkę protestacyjną, o której pisemnie poinformował władze PRL, PCK, MCK oraz Episkopat.
Ponowne pobicie w Kwidzynie przed zwolnieniem z internowania
Bezpośrednio przed zwolnieniem z internowania w Kwidzynie J. Jerz został tam ponownie dotkliwie pobity. Załączona notatka służbowa opisuje rozmowy działaczy radomskiej "Solidarności" po śmierci J. Jerza (na początku lutego 1983 r.), w których opisują oni ślady ciężkiego pobicia widoczne na jego ciele po jego zwolnieniu z internowania.
Wypadek samochodowy rodziny w trakcie powrotu z widzenia
Wracając z widzenia z J. Jerzem (internowanym wówczas w Kwidzynie) jego żona i syn ulegli ciężkiemu wypadkowi, którego okoliczności wskazują na możliwość spowodowania go przez SB. Po postoju na posiłek gdy samochód był bez nadzoru, zaraz po ruszeniu pękły obie przednie opony co spowodowało poślizg i uderzenie w drzewo. W tym samym dniu wypadkowi samochodowemu uległa też żona drugiego z radomskich liderów opozycji A. Sobieraja, również wracając z ośrodka internowania. Jedyny zachowany dokument nt. wypadku to lakoniczna notatka SB.


Okoliczności śmierci (szczegółowy opis w dziale Okoliczności śmierci)
 
Opinie dla MSW - nagłe dążenie do zwolnienia z internowania
Do połowy listopada 1982 wszystkie (skrajnie negatywne) opinie zalecały konieczność dalszego internowania J. Jerza (np. notatka z 2.11. na str. 1 dokumentu). W połowie listopada radomska SB przeprowadziła rozmowę tel. z kierownictwem Departamentu III MSW, po której nagle zaczęto wnioskować o jego zwolnienie z internowania, rzekomo w trosce o zdrowie. Data rozmowy i nagłej zmiany stanowiska pokrywają się ze zleceniem przygotowania przeciwko J. Jerzowi "przedsięwzięcia specjalnego" po jego zwolnieniu z internowania, co wskazuje na to, że w tym właśnie celu dążono do jego zwolnienia. W tym samym czasie miał też miejsce ciężki wypadek samochodowy żony i syna J. Jerza wracających od niego z widzenia.
Rozkaz Szefa SB przeprowadzenia "przedsięwzięcia specjalnego"
Decyzja o pilnym (w oryginale wielokrotnie podkreślone słowo "konieczność") zwolnieniu J. Jerza z internowania (pod fałszywym pretekstem braku materiałów do wszczęcia postępowania karnego, podczas gdy postępowanie takie było już wówczas prowadzone przez Prokuraturę Wojskową i zostały w nim postawione ciężkie zarzuty - patrz wyżej) z jednoczesnym poleceniem przeprowadzenia wobec J. Jerza po jego zwolnieniu "przedsięwzięcia specjalnego zleconego naczelnikowi Wydziału III". J. Jerz zmarł nagle zaledwie kilka tygodni później.
Dwudniowe opóźnienie wykonania sekcji zwłok
Sekcję zwłok opóźniono o 2 dni. Mimo żądań rodziny i działaczy Solidarności, prokurator kategorycznie odmówił jej wykonania (co opisano jako "odstąpienie od sekcji i pozostawienie ciała rodzinie"). Szef SB wniósł o jej wykonanie dzień później, a przeprowadzona została dopiero 2.02.1983 r., tj. po dwóch dniach. Sekcję wykonał wybrany przez władze skład (odmówiono udziału innym lekarzom nawet jako obserwatorom), nie wykonano badań toksykologicznych, a pobrane rutynowo próbki przesłano do ekspertyzy z takim opóźnieniem (22 dni), że nastąpił ich rozkład gnilny.
Zaniechanie badań toksykologiczo-chemicznych
W trakcie sekcji zwłok nie wykonano żadnych badań toksykologiczno-chemicznych, co wytłumaczono "brakiem jakichkolwiek wskazań do takich badań". Zanegował to powołany przez IPN biegły sądowy patomorfolog, który stwierdził, że podanie nawet dużych dawek środków farmakologicznych typu Furosemid nie daje żadnych dających się zauważyć w badaniu sekcyjnym i mikoroskopowym zmian, a zatem jedynie przeprowadzenie badań toksykologicznych mogło obecność takich substancji potwierdzić bądź wykluczyć. Przedstawiony dokument to fragmenty z uzasadnienia IPN-KŚZpNP w sprawie S 66/09/Zk dotyczące braku badań toksykologicznych.
22-dniowe opóźnienie przesłania próbek do badań - rozkład gnilny
W czasie sekcji nie wykonano żadnych badań toksykologicznych (mimo że zarządzona została w obliczu powszechnych pogłosek o otruciu i w celu zaprzeczenia im), a pobrano jedynie (wymagane prawem) próbki na zawartość alkoholu. Przesłano je do badań do krakowskiego Instytutu Sehna z takim opóźnieniem (ponad 3 tygodnie), że Kierownik Pracowni Trucizn Lotnych stwierdził ich posunięty rozkład gnilny. Trudno oprzeć się wrażeniu, że zapewniono w ten sposób czas na rozłożenie się (a więc niemożność ewentualnego wykrycia) wszelkich "niepożądanych" substancji.
Akcja dezinformacyjna SB na temat przyczyn śmierci
Bezpośrednio po śmierci J. Jerza funkcjonariusze radomskiej SB zostali skierowani do odbywania rozmów z mieszkańcami Radomia w celu szerzenia dezinformacji na temat przyczyn jego śmierci. W przedstawionej notatce służbowej podporucznik Wydziału III SB raportuje, że wśród prywatnych przedsiębiorców rozgłaszał informację, że J. Jerz zmarł z powodu "guza w głowie", co przyjęto jako "zjadł go rak". W różnych środowiskach podawano różne fałszywe przyczyny siejąc w ten sposób zamęt i odwracając uwagę od podejrzeń o otrucie przez SB. W oficjalnych dokumentach sugerowano jednocześnie, że do śmierci mogło się przyczynić zwolnienie w tym dniu z pracy, co również było kłamstwem, gdyż wypowiedzenie pracy J. Jerz otrzymał 1,5 miesiąca wcześniej.
Przekazanie prowadzenia SOR "Obrońcy" i zamknięcie sprawy
Już kilka godzin po śmierci J. Jerza SOR "Obrońcy" (operację rozpracowania i "neutralizacji" KOWzP) przekazano do prowadzenia innemu, niższemu rangą oficerowi Wydz. III SB, który zajął się już tylko opracowaniem raportu końcowego tej sprawy, którą z polecenia Departamentu III MSW zamknięto i złożono do archiwum już w kwietniu 1983 r. Raport informował o zastosowaniu w tej sprawie "niekonwencjonalnych rozwiązań operacyjnych" oraz zakazywał udostępniania jej akt (później częściowo wybrakowanych) innym jednostkom MO/SB bez zgody naczelnika Wydziału III.


Pogrzeb
 
Plan operacyjnego zabezpieczenia pogrzebu przez SB
Zatwierdzony osobiście przez szefa SB w Radomiu, plan zabezpieczenia pogrzebu postawił na nogi wszystkie siły milicji i SB w województwie. Nakazano zrywanie i niszczenie wszystkich nekrologów, sprofanowanie grobu poprzez wyrwanie szarf z wieńców, zamówiono ekipę telewizyjną w celu sfilmowania całego pogrzebu, zlecono zatrzymywanie osób aktywnych podczas uroczystości, w tłum wmieszano setki TW i ubranych po cywilnemu funkcjonariuszy. Raport z wykonania tego planu przesłano do Gabinetu Ministra MSW i Dyrektora Departamentu III MSW.
Masowe niszczenie nekrologów przez SB
SB zakazała druku nekrologów o śmierci śp. J. Jerza, a nekrologi wykonane ręcznie przez działaczy i rozwieszane we wszystkich miejscowościach województwa były masowo zrywane bądź niszczone przez funkcjonariuszy SB i MO. Dokument przedstawia zaledwie kilka przykładowych (z kilkudziesięciu) raportów o zerwaniu nekrologów, m.in. w Radomiu, Pionkach i Kozienicach. Pomimo tak zmasowanej akcji w pogrzebie udział wzięło kilkanaście tysięcy osób.
Raport funkcjonariuszy SB o sprofanowaniu przez nich grobu
Dwa dni po pogrzebie funkcjonariusze SB dokonali sprofanowania grobu Jacka Jerza, zrywając szarfy z wieńców i wdeptując je w ziemię, niszcząc wiązanki i złożone kwiaty oraz rozbijając znicze. W aktach SB zachowała się lakoniczna, odręczna notatka służbowa z wykonania tego zadania. Jeden z uczestników tych działań pozostał w III RP w służbie, awansował i przez lata pełnił prestiżową funkcję w policji.
Sfilmowanie pogrzebu przez MSW
Biuro "B" MSW przy pomocy ekipy telewizyjnej sfilmowało przebieg całości pogrzebu profesjonalną kamerą 16 mm, z czego następnie przekazano wybrane fragmenty (170 metrów bieżących kliszy) do radomskiej KWMO, gdzie SB wykonała z filmu setki zdjęć twarzy uczestników pogrzebu.
Stenogram z przemowy na pogrzebie A. Sobieraja
Wykonany przez SB z nagrań przebiegu pogrzebu stenogram z przemowy Andrzeja Sobieraja (przewodniczącego Zarządu Regionu NSZZ "Solidarność" Ziemia Radomska) na pogrzebie J. Jerza.
Pogrzeb wielką manifestacją z udziałem tysięcy osób
Mimo zakazu druku nekrologów, masowego zrywania ręcznie wykonanych, odmowy odprawienia mszy pogrzebowej w parafii zmarłego w centrum miasta (zezwolono jedynie na jej odprawienie w kościele przy cmentarzu by zapobiec przemarszowi uczestników przez miasto), zastraszania mieszkańców, zakazu udzielania w tym dniu urlopów i zwolnień z pracy oraz szeregu innych obostrzeń, pogrzeb J. Jerza stał się wielką manifestacją z udziałem - wg różnych szacunków - od 6000 do nawet 11000 tysięcy osób - jednym z największych tego typu zgromadzeń w historii Radomia.
"Wspomnienie Pośmiertne" autorstwa Piotra Kozakiewicza
Obszerne, pięciostronnicowe wspomnienie postaci Jacka Jerza, jego działalności, represji i internowania, okoliczności śmierci i pogrzebu, napisane przez Piotra Kozakiewicza, działacza radomskiej "Solidarności" i Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Spisane w formie maszynopisu w 1983 r. bezpośrednio po śmierci J. Jerza, było następnie wielokrotnie kopiowane i kolportowane w drugim obiegu na terenie Radomia i województwa. Stanowi szczegółowy i precyzyjny opis tych wydarzeń, zapisany bezpośrednio po tym jak miały miejsce, przez naocznego świadka.


Decyzje i Zaświadczenia IPN i UdSKiOR
 
Zaświadczenie IPN o statusie pokrzywdzonego
Zaświadczenie Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, że Antoni Jacek Jerz posiada status osoby pokrzywdzonej w myśl art. 6 ustawy o IPN.
Zaświadczenie UdSKiOR o statusie działacza i osoby represjonowanej
Zaświadczenie Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, że Antoni Jacek Jerz był działaczem opozycji antykomunistycznej i osobą represjonowaną z powodów politycznych.
Decyzja uznająca J. Jerza za ofiarę śmiertelną aparatu bezpieczeństwa PRL
Treść uzasadnienia decyzji Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uznającej, że Antoni Jacek Jerz jest ofiarą śmiertelną służb komunistycznych, a istniejące przesłanki świadczą o tym, że okoliczności jego śmierci mogły być podobne do tych jakie miały miejsce w przypadku próby otrucia przez radomską SB Anny Walentynowicz.